W poprzednim wpisie odnosiliśmy się do możliwości zobowiązania pracownika do odbierania służbowego telefonu oraz wiadomości e-mail w czasie urlopu. Dziś skupimy się na zagadnieniu dotyczącym zobowiązania pracownika do pozostawania poza godzinami pracy w gotowości do jej świadczenia w formie dyżuru. Klienci naszego biura księgowego PRWT pytają często o instytucję dyżuru- jak ona działa? Na czym polega? Czy taki dyżur jest płatny?

Na podstawie art. 151⁵ kodeksu pracy, pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania na dyżurze (w zakładzie pracy, w domu lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę). Dyżur może polegać np. na zobowiązaniu pracownika do odbierania służbowego telefonu oraz poczty e-mail podczas pobytu w domu. Nie mamy określonych ram czasowych konkretnie dla dyżuru (ile może on trwać), ale musimy posługiwać się zakresem w ramach gwarantowanego odpoczynku dobowego i tygodniowego. Czyli w każdej dobie pracowniczej pracownik po zagwarantowaniu mu 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku może pozostawać w dyspozycji pracodawcy (łącznie z zaplanowanym na ten dzień czasem pracy) 13 godzin. Polecenie dyżuru powinno mieć miejsce na piśmie (wskazanie daty i przedziału godzinowego dyżuru, miejsca jego wykonywania oraz wskazania do czego pracownik jest zobowiązany- odbieranie tel., e-maili, czy przyjazd do siedziby pracodawcy). Za czas dyżuru pełnionego w domu pracownik:

– nie zachowuje prawa do wynagrodzenia (jeśli nie świadczył pracy na dyżurze),

– zachowuje prawo do wynagrodzenia (za czas w jakim na dyżurze wykonywał obowiązki służbowe)

W razie wykonywania dyżuru w innym miejscu niż dom pracownika, ma on prawo do odbioru czasu wolnego w wymiarze równym wymiarowi pełnienia dyżuru, a gdy nie ma takiej możliwości pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Pracownik może mieć również dyżur w dniu wolnym, wówczas również pamiętamy o zachowaniu odpoczynku oraz o rekompensacie w przypadku wykonywania pracy na dyżurze (czas wolny/wynagrodzenie za pracę).

W celu wprowadzenia jasnych zasad i zminimalizowania ryzyka nieporozumień warto sporządzić krótki regulamin czy wytyczne polecania pracownikom dyżuru (wraz z załącznikami w postaci polecenia dyżuru oraz ewidencjonowania przez pracowników czasu pracy na dyżurze).

Po otrzymaniu polecenia przełożonego, pracownik jest zobowiązany pełnić dyżur we wskazanym czasie i zakresie. W przypadku odmowy wykonania takiego polecenia lub naruszenia jego zasad, możliwe jest wyciągnięcie wobec pracownika konsekwencji dyscyplinujących.