Zagadnienie podatku od nieruchomości w działalności gospodarczej nabrało w czasie pandemii SARS-Cov-2 szczególnego znaczenia dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Do tej pory zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej nie zwalniało z obowiązku zapłaty podatku w wyższej stawce jeżeli nieruchomość do takiej działalności się nadawała. Dotyczyło to też w ogóle kwestii opodatkowania podatkiem od nieruchomości w sytuacji zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej z innych, niż spowodowanych pandemią, przyczyn. Z pytaniami dotyczącymi możliwości zapłaty podatku w stawce niższej lub zwolnienia z zapłaty takiego podatku spotykamy się w praktyce naszej spółki księgowej PRWT niemal na co dzień. Dotyczy to tak stałych klientów PRWT jak i jednorazowych usług konsultingowych,

W dniu 24 lutego 2021 r. wydane zostało przełomowe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zmieniające ukształtowaną praktykę podatkową.

Wyrokiem z dnia 24 lutego 2021 r. w sprawie o sygn. akt. SK 39/19 Trybunał orzekł, iż „Art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170) rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”

W ocenie Trybunału przedsiębiorcy nie mogą być obciążani wyższą stawką podatku jedynie z powodu posiadania nieruchomości, które nie służą im do prowadzenia działalności gospodarczej. Opodatkowanie wyższą stawką podatku od nieruchomości gruntów lub budynków – niewykorzystywanych i niemogących być potencjalnie wykorzystywanymi do prowadzenia działalności gospodarczej – wyłącznie ze względu na posiadanie ich przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą Trybunał uznał za niezgodne z art. 64 ust. 1 Konstytucji. Jak stwierdził art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. stanowi instrument służący celom innym niż fiskalne, będący nieproporcjonalnym obciążeniem podatkowym polegającym na nieodróżnianiu sytuacji podatkowej podatników posiadających nieruchomości, ale niewykorzystujących i niemogących ich wykorzystać do prowadzenia działalności gospodarczej oraz podatników wykorzystujących posiadane nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej. Zastosowane kryterium „posiadania gruntu przez przedsiębiorcę”, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego,  nie realizuje wyłącznie celu fiskalnego, przez co prowadzi do nieuzasadnionego konstytucyjnie naruszenia prawa do własności.  Zastosowanie wyższej stawki podatkowej dla nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a oraz art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b u.p.o.l.) wyłącznie na podstawie kryterium posiadania danej nieruchomości przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą stanowi, według Trybunału,  nieproporcjonalną ingerencję w prawo do własności tych podmiotów.