Często pracodawcy korzystający z usług naszego biura księgowego PRWT często zadają pytanie, czy są zobowiązani do tworzenia ZFŚS. Odpowiedź na to pytanie brzmi – to zależy…

Bezwzględny obowiązek tworzenia ZFŚS bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników mają pracodawcy  prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych. Wobec pozostałych pracodawców obowiązek tworzenia ZFŚS jest względny.

Brzmienie art. 3 par. 1 i 2 ustawy ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 746), (dalej jako „Ustawa”) wskazuje, że pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty zobowiązani są do tworzenia ZFŚS. Natomiast pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, tworzą ZFŚS na wniosek zakładowej organizacji związkowej.

Regulacja ta nie jest jednak bezwzględna, o czym świadczy treść art. 4 Ustawy. Zgodnie z tym przepisem pracodawcy mogą w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania postanowić o nietworzeniu ZFŚS. Jest tu natomiast jeden warunek: uzgodnienie tej decyzji z funkcjonującymi w zakładzie pracy związkami zawodowymi lub w przypadku ich braku z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Należy podkreślić, że Ustawa zawiera regulacje będące jednym ze sposobów realizowania przez pracodawców  zapisów zawartych w art. 16 oraz 94 pkt. 8 Kodeksu pracy.

Dla przypomnienia:

Art. 16 Kodeksu pracy:

„Pracodawca stosownie do możliwości i warunków, zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników”

Art. 94 pkt. 8 Kodeksu pracy:

„Pracodawca jest zobowiązany w szczególności: (…) zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników”

Sam sposób w jaki pracodawca będzie zaspokajał ww. potrzeby (czy będzie to robił poprzez ZFŚS) zależy tylko od niego.