Czy sprzedający udziały w spółce z o.o. lub akcji w spółce akcyjnej ponosi odpowiedzialność za wady samej spółki? Czy ponosi odpowiedzialność gdy spółka jest zadłużona a sprzedający nie poinformował go o tym?

Audyt księgowy oraz prawny w przypadku nabycia udziałów w spółce z o.o. lub akcyjnej – czy jest potrzebny?

Umowy sprzedaży udziałów w sp. z o.o., czy też akcji w spółce akcyjnej są zazwyczaj proste i niezbyt rozbudowane. Standardowo jednak zawierane są w nich klauzule obejmujące stwierdzenie, że udziały/akcje istnieją oraz są wolne od wszelkich wad prawnych. Czy takie zapewnienie sprzedającego o braku wad jest dla kupującego wystarczającym zabezpieczeniem w sytuacji gdy okaże się, że spółka, której prawa udziałowe nabywa jest zadłużona (czy też wyrażając się precyzyjniej, przedsiębiorstwo spółki jest zadłużone)?

Niestety zgodnie z orzecznictwem sądowym wady przedsiębiorstwa spółki nie stanowią wad udziałów, a przedmiotem sprzedaży w transakcjach share deal (transakcjach nabycia praw udziałowych) są prawa udziałowe w spółce, a nie przedsiębiorstwo spółki (jak to ma miejsce w transakcjach typu asset deal). Sprzedający ponosi więc odpowiedzialność (na podstawie przepisów o rękojmi) za wady zbywanych praw udziałowych (np. za wady w zakresie istnienia nieujawnionych a niespełnionych świadczeń należnych spółce ze zbywanych udziałów), ale już nie za wady przedsiębiorstwa prowadzonego (w ujęciu przedmiotowym zgodnie z przepisem art. 55¹ KC) przez spółkę.

Nie oznacza to, że w każdym takim przypadku nabywca jest zupełnie pozbawiony możliwości dochodzenia roszczeń od sprzedającego udziały/akcje. Należy jednak pamiętać, że realizacja środków prawnych jakie mu wówczas pozostają jest mocno utrudniona w porównaniu z reżimem odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady, a rozbieżność stanowisk prawnych co do podstaw takiej odpowiedzialności są znaczne.

Zabezpieczenie interesu nabywcy wymaga w związku z powyższym odpowiedniego ukształtowania treści umowy sprzedaży udziałów/akcji. W grę w chodzi co najmniej kilka rozwiązań wartych rozważenia, w tym zastosowanie klauzul umownych wprowadzających odpowiedzialność gwarancyjną sprzedającego, czy też wprowadzających prawo do odstąpienia od umowy lub naliczenia kar umownych, jednak punktem wyjścia jest zawsze należyte ujęcie w umowie zapewnień sprzedającego co do stanu faktycznego przedsiębiorstwa spółki.

Przy zawieraniu transakcji zbycia udziałów lub akcji należy pamiętać także o ustaleniu szeregu innych (poza zbadaniem kondycji przedsiębiorstwa spółki) istotnych kwestii, jak choćby o ustaleniu czy zawarcie umowy nie jest uzależnione od zgody organu spółki, czy zbycie nie jest ograniczone prawem pierwokupu lub pierwszeństwa nabycia, albo czy spółka nie jest właścicielem lub użytkownikiem nieruchomości rolnej.

W ramach naszej spółki księgowej PRWT zajmujemy się sprawami audytów księgowych  oraz prawnych (due diligence) nabywanych spółek, a także pomagamy w toku negocjacji prowadzonych w ramach transakcji share deal oraz asset deal.

Jeżeli są Państwo zainteresowany przeprowadzeniem takiego audytu księgowego i prawnego spółki, którą zamierzają  Państwo nabyć (nabyć udziały w spółce z o.o. lub akcje w spółce akcyjnej) , zapraszamy do kontaktu.

Biuro rachunkowe Kraków:
TEL. +48 12 345 21 06
EMAIL: biuro.krakow@prwt.pl

Biuro rachunkowe Warszawa:
TEL. +48 22 292 47 21
EMAIL: biuro.warszawa@prwt.pl

Zainteresowanych zapraszamy także do pełnego zapoznania się z ofertą naszego biura rachunkowego w Krakowie oraz biura rachunkowego w Warszawie.